Dżuma, znana od tysiącleci, to choroba, która wzbudza strach i fascynację. Zakaźna i groźna, może przenosić się między zwierzętami a ludźmi, co sprawia, że jej historia jest pełna dramatycznych epidemii, które kształtowały losy całych społeczeństw. Od przerażających skutków czarnej śmierci w XIV wieku, przez kolejne pandemie, aż po współczesne przypadki, dżuma przypomina nam o kruchości życia i sile mikroorganizmów. W miarę jak zdobywamy wiedzę o tej chorobie, staje się jasne, że zrozumienie jej objawów, rodzajów oraz metod leczenia jest kluczowe dla ochrony zdrowia i zapobiegania przyszłym zagrożeniom.

Choroba zwana dżumą – definicja i znaczenie

Dżuma, śmiertelnie niebezpieczna choroba odzwierzęca, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Szczególnie podatne na nią są gryzonie, które stają się nosicielami pałeczek *Yersinia pestis* – bakterii odpowiedzialnych za wywołanie tej infekcji. W związku z tym, że dżuma jest groźną infekcją bakteryjną, kluczowe znaczenie ma szybka diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby zapobiec poważnym komplikacjom.

Historia dżumy – od starożytności do współczesności

Dżuma, straszliwa choroba zakaźna, towarzyszy ludzkości od tysiącleci, a jej korzenie sięgają Azji, około 2000 roku p.n.e. Historia uczy, że nawiedzała ona Europę, w tym Polskę, w regularnych odstępach czasu, siejąc spustoszenie.

Pierwsza wielka epidemia dotknęła Cesarstwo Bizantyjskie, okazując się niezwykle śmiertelna i pochłaniając życie blisko połowy jego mieszkańców. Kolejną, znacznie bardziej znaną, była „czarna śmierć” w XIV wieku. Ta przerażająca epidemia przyczyniła się do śmierci około 50 milionów ludzi w Europie, Północnej Afryce i Zachodniej Azji, co stanowiło wówczas oszałamiającą liczbę – 50-60% populacji tych regionów. Szacuje się, że dżuma odpowiadała za zagładę około jednej trzeciej ludności Starego Kontynentu.

Dopiero w XIX wieku udało się zidentyfikować bakterie odpowiedzialne za wywoływanie dżumy. Wcześniej, w czasach braku wiedzy naukowej, przyczyny tej strasznej choroby przypisywano działaniu sił boskich.

Jakie są epidemie dżumy – zagrożenia i skutki?

Epidemie dżumy stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, niosąc ze sobą potencjalnie katastrofalne skutki. Choroba ta, charakteryzująca się niezwykle szybkim tempem rozprzestrzeniania, stanowi szczególne ryzyko dla obszarów o wysokiej gęstości zaludnienia, co niestety przekłada się na wysoki wskaźnik śmiertelności.

W latach 2010-2015 na całym świecie zarejestrowano 3248 przypadków dżumy, z czego 584 zakończyły się śmiercią pacjentów. Za wywołanie tej groźnej choroby odpowiedzialna jest bakteria Yersinia pestis, która w przeszłości doprowadziła do wyniszczających pandemii, pochłaniając życie milionów ludzi. Dziś dżuma utrzymuje się endemicznie w Afryce, Azji i Ameryce Północnej, co oznacza, że stale występuje na tych kontynentach.

Rodzaje dżumy – trzy postacie kliniczne

Dżuma występuje w trzech postaciach: dymieniczej, posocznicowej i płucnej, a każda z nich ma inne objawy i przebieg.

Dżuma dymienicza jest najczęstszą postacią dżumy. Charakteryzuje się powiększeniem i bólem węzłów chłonnych, zwanych dymienicami. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez ukąszenie pcheł, które wcześniej żerowały na zarażonych gryzoniach, np. szczurach, które przenoszą bakterie.

Dżuma posocznicowa objawia się dreszczami, wysoką gorączką i osłabieniem. Pojawia się, gdy bakterie dżumy dostaną się do krwi i często jest powikłaniem dżumy dymieniczej.

Dżuma płucna jest najbardziej zaraźliwą postacią. Bakterie atakują płuca, powodując zapalenie. Może wystąpić jako infekcja pierwotna, gdy wdychamy skażone powietrze, lub jako wtórna, rozwijając się z innej postaci dżumy.

Jakie są objawy dżumy – jak rozpoznać chorobę?

Dżuma jest poważną infekcją, a jej symptomy różnią się w zależności od postaci. Wyróżniamy trzy główne rodzaje: dymieniczą, posocznicową i płucną, a każda z nich manifestuje się w specyficzny sposób.

W przypadku dżumy dymieniczej, pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj w ciągu 2 do 7 dni od zakażenia. Charakterystyczne symptomy to:

• nagły wzrost temperatury ciała,
• powiększenie i bolesność węzłów chłonnych,
• niekiedy martwica tkanek.

W początkowej fazie mogą wystąpić również:

• obfite poty,
• dreszcze,
• silny ból głowy,
• uczucie ogólnego rozbicia,
• zapalenie naczyń limfatycznych.

Dżuma posocznicowa przebiega nieco inaczej. Dominują:

• wysoka gorączka,
• znaczne osłabienie organizmu,
• częste krwawe wybroczyny na skórze,
• silne dreszcze,
• ból brzucha.

Najbardziej niebezpieczna jest dżuma płucna. W jej przebiegu szybko rozwijają się objawy ze strony układu oddechowego. Oprócz gorączki i bólu głowy, typowy jest:

• uporczywy kaszel,
• problemy z oddychaniem,
• dotkliwe osłabienie,
• krwioplucie (alarmujący sygnał).

Jak wygląda leczenie dżumy – antybiotyki i terapia?

Terapia dżumy opiera się na zastosowaniu antybiotyków, a wśród skutecznych preparatów wymienia się streptomycynę oraz gentamycynę. Często lekarze sięgają również po doksycyklinę lub ciprofloksacynę. Kuracja antybiotykowa trwa zazwyczaj od jednego do dwóch tygodni, przy czym kluczowe znaczenie ma szybkie wdrożenie streptomycyny. Dzięki wczesnemu rozpoczęciu leczenia, śmiertelność w przypadku dżumy dymieniczej może spaść do poziomu poniżej 5%.

Materiał dostarczony przez https://sensnonsensu.pl/dzuma-objawy-rodzaje-i-metody-leczenia-choroby-zakaznej/.